Mal Alış Faturalarının İhracat Faturalarından Sonra Ancak Fiili İhraç Tarihinden Önceki Tarihli Olma
11 Kasım 2014
Yıl sonunda binek otomobil ve jip almanın inanılmaz cazibesi
14 Kasım 2014
Hemen her yıl sonu olduğu gibi, içinde bulunduğumuz 2014 yılının sonuna yaklaştığımız bugünlerde de şirketler başta olmak üzere gerçek usulde vergilendirilen tüm vergi mükelleflerini tatlı bir telaş almış durumda. Bunun nedeni ise, işletmelerde kullanılmakta olan binek otomobillerin yenilenmesiyle ilgili alınan kararların uygulamaya konulmaya başlanmasıdır. Mükellefler işletmelerinde kullandıkları binek otomobili ve Jeep’leri genellikle yıl sonunda yenisiyle değiştirmektedirler. Bunun en belirgin nedeni ise, ağırlıklı olarak yapılan vergi planlamalarıdır.
Olay ne? Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olmayan şirketler ve gerçek usulde vergilendirilen mükellefler, – Satın aldıkları binek otomobil ve Jeep’lerin alımında yüklendikleri KDV’yi indirim konusu yapamamakta (KDVK. Md.30/b), – Motorlu taşıtlar vergisini gelir/ kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak indirememekte (MTVK. Md.14), – İlk yıl amortisman uygulamasında kıst amortisman hesaplamaktadırlar. (Aralık ayında alınırsa sadece 1 aylık amortisman ayrılabilinir.) Bu yönüyle bakıldığında, söz konusu şirket ve diğer mükelleflerin işletmeleri adına binek otomobil ve jeep almaları pek avantajlı görünmemektedir. Ancak, bu mükelleflerin aralık ayı sonuna kadar binek otomobil veya jeep almaları halinde, çok önemli bir “vergi avantajı” sağlamaları mümkün bulunmaktadır. Silindir hacmi 2.000 cc’i aşan binek otomobil ve Jeep’lerde, bu avantaj daha fazladır.
Peki, sağlanan avantaj ne? Şirketler başta olmak üzere gerçek usulde vergilendirilen mükellefler işlerinde kullanmak üzere satın aldıkları kamuoyunda “Sıfır kilometre” olarak tabir edilen (yeni-kullanılmamış) normal veya lüks binek otomobil ya da Jeep’lerin fatura bedelinin yarısından fazlasını, gelir/kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider olarak düşebilmektedirler. Bunun yasal dayanağını ise, Vergi Usul Kanunu’nun (VUK) 270. maddesi oluşturmaktadır. Söz konusu maddenin son fıkrasında; mükelleflerin noter, mahkeme, kıymet takdiri, komisyon ve tellaliye giderleri ile emlak alım ve özel tüketim vergileri’ni maliyet bedeline ithal etmekte veya genel giderler arasında göstermekte serbest oldukları hükme bağlanmıştır. Buna göre, mükelleflerin binek otomobil ve Jeep alımında ödedikleri ÖTV ve KDV’yi maliyet bedeline dahil etme veya doğrudan gider yazma konusunda seçimlik hakları bulunmaktadır. Yani, binek otomobil ve jeep alımında ödenen ÖTV ve KDV’nin doğrudan gider yazılması mümkün olabilmektedir. ÖTV ve KDV’nin taşıtın maliyetine dahil edilmeyip de, “doğrudan gider yazma” yolunun tercih edilmesi halinde, binek otomobil ve jeep’in ÖTV ve KDV dahil bedelinin motor silindir hacmine göre %41.5’i ila %65.4’ünün gider olarak düşülerek, daha az gelir ve kurumlar vergisi ödenmesi mümkündür.
ÖTV ve KDV yükü ne kadar? Örneğin; değeri 100 bin TL olan bir binek otomobil ve Jeep’den 189 bin TL ÖTV ve KDV alınmaktadır. Yani, binek otomobil veya jeep için ödenen toplam 289 bin TL’nin 189.1 bin TL’si yani %65.4’ü vergidir. Vergilerin toplamı; 1.600-2.000 cc arasında %124.2 (otomobil satış fiyatının %55’i), 1.600 cc’e kadar olan otomobillerde de %71.1 (otomobil satış fiyatının %41.5’i) olmaktadır. Dolayısıyla, silindir hacmi 2.000 cc’nin üzerinde binek otomobil ve jeep alanların, ödedikleri 189 bin TL ÖTV ve KDV’nin tamamını, gider olarak düşebilmeleri mümkün bulunmaktadır.
Avantajdan yararlanmak için mutlaka yıl sonunu mu beklemeli? Hemen belirtelim, hayır. Bu avantajdan yılın ilk günlerinde, yıl içinde ya da yılın son gününde binek otomobil ve Jeep alanlar da yararlanabilir. Burada belirtilmesi gereken bir diğer önemli husus ise, ikinci el binek otomobil ve Jeep alanların bu avantajdan yararlanmaları mümkün bulunmamaktadır. Sonuç olarak; yıl sonunda satın alınacak otomobille ilgili giderler ve ödemeler, Devletten ve şirketten karşılanmış olmaktadır. Gider yazma bakımından, yıl sonunda binek otomobil ve jeep alınmasında yarar görülmektedir.
