“E-Defter” Uygulamaları

Bilindiği üzere, “e-defter” uygulaması 01.01.2015 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. Burada dikkat çekilmesi gereken konu, “e-defter” yeni bir defter çeşidi olmayıp, kağıt defterlerin elektronik halidir. Elektronik olarak tutulması gereken yasal defterler ise; yevmiye defteri ve defter-i kebirdir. “E-defter” uygulaması, bu iki defter çeşidi dışındaki defterlerin uygulamalarına bir düzenleme getirmemiş olup, diğer defterlerle ilgili mevcut düzenlemeler geçerliliğini korumaktadır. Bunun anlamı, yevmiye defteri ve defter-i kebir dışındaki defterlerin noter tasdikli ve kâğıt olarak tutulmaya devam edileceğidir. Vergi Usul Kanunu’na göre tutulması zorunlu olan defter-i kebirin zaten noter onay zorunluluğu bulunmamakla birlikte, yevmiye defteri için de noter tasdiki kaldırılmış, e-defterler için farklı bir onay sistemi getirilmiştir. Yeni uygulama gereğince, söz konusu defterlerin e-defter beratı ile onaylanması gerekmektedir.

Alışkanlık zorluyor

E-defter beratı ise Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen standartlara uygun olarak elektronik ortamda oluşturulan defterlere ilişkin anahtar bilgileri içeren ve Bakanlık Mali Mührü ile onaylanmış bir elektronik dosya olarak tanımlanabilir. E-defter kullanımında kullanıcıları zora sokan, alışkın olmadıkları konu; her bir işlemin ayrı ayrı muhasebeleştirilmesi gerekliliğidir. Kâğıt defter uygulamalarında bir çok işlem aynı yevmiye maddesi ile muhasebeleştirebiliyorken, e-defterin yazılım sistemi buna imkân vermemektedir. Bu sistem ilk bakışta uygulayıcıların iş yükünü çok arttıracakmış gibi görünse de, aslında olması gereken de bizlere okul yıllarında da öğretildiği gibi her bir işlemin ayrı ayrı yapılması ve altına da mutlak suretle işlemle ilgili bir açıklama yapılmasıdır. Esas anlamda bu uygulama her bir işlemin net ve açık olarak takip edilmesine olanak sağladığından Vergi Müfettişleri (Vergi İnceleme Elemanları)’nin iş ve işlemlerini oldukça kolaylaştırmaktadır. Yine e-defter kullanıcılarını zora sokan diğer bir işlem ise, her bir yevmiye maddesine ayrı ayrı numara verilmek zorunda olunması, numaraların müteselsil olması zorunluluğudur. Çünkü böyle bir durumda yevmiye maddelerinin sonradan değiştirilmesi ya da araya başka bir yevmiye numarası ile işlem yapılması ilk bakışta mümkün görünmemektedir. Ancak programın özelliği gereği yevmiye maddelerinin yeniden sıralatılması halinde sistem tüm yevmiye maddelerini yeniden numaralandırarak düzenlemektedir. Yani aslında gerçekte olmayan bir sorun, kullanıcılarca sorun gibi algılanmış bulunmaktadır. 01.01.2015 tarihi itibariyle uygulamasına başlanan “e-defter” konusunda kullanıcıların zihninde beliren bazı soru işaretleri, uygulamada yaşanan zorluklar olmakla beraber, belli bir süre sonra söz konusu sıkıntıların aşılacağı, denetim mekanizmasını güçlendiren ve ideal bir uygulamanın önünü açtığı görüşünü taşıdığımız “e-deftere” uygum sağlanacağını ummaktayız.

Yılmaz Sezer

See Full Bio