Belediyelerin KDV’ye Tabi Olan Ve Olmayan Faaliyetleri

3065 sayılı KDV Kanununun 1/1. maddesinde; Türkiye’de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin, 1/3-g maddesinde de; genel ve katma bütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettikleri birliklere, üniversitelere, dernek ve vakıflara, her türlü mesleki kuruluşlara ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan veya işletilen müesseseler ile döner sermayeli kuruluşların veya bunlara ait veya tabi diğer müesseselerin ticari, sınai, zirai ve mesleki nitelikteki teslim ve hizmetlerinin KDV’ye tabi olduğu; ticari, sınaî, ziraî faaliyet ile serbest meslek faaliyetinin devamlılığı, kapsamı ve niteliğinin Gelir Vergisi Kanunu hükümlerine göre tayin ve tespit olunacağı hükme bağlanmıştır. Öte yandan, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1. maddesinin (c) bendi ile iktisadi kamu kuruluşlarıkurumlar vergisi mükellefiyeti kapsamına alınmış, aynı Kanunun 2. maddesinde de; Devlete, il özel idarelerine, belediyelere, diğer kamu idarelerine ve kuruluşlarına ait veya bağlı olup, faaliyetleri devamlı bulunan ve birinci ve ikinci fıkralar dışında kalan ticari, sınai ve zirai işletmelerin iktisadî kamu kuruluşları olduğu, bunların kazanç amacı gütmemelerinin, faaliyetlerinin kanunla verilmiş görevler arasında bulunmasının, tüzel kişiliklerinin olmamasının, bağımsız muhasebelerinin ve kendilerine ayrılmış sermayelerinin veya iş yerlerinin bulunmamasının mükellefiyetlerini etkilemeyeceği hükme bağlanmıştır. 1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin (2.3.1.) bölümünde iktisadi kamu kuruluşunun ticari, sınai veya zirai bir işletme oluşturup oluşturmadığı hususunda, Tebliğin (2.4.) bölümünde yapılan açıklamaların dikkate alınması gerektiği belirtilmiştir. Söz konusu Tebliğin (2.4.) bölümünde; iktisadi işletmenin belirlenmesinde işletmenin belirgin özelliklerinin bağlılık, devamlılık ve faaliyetin ticari, sınai veya zirai bir mahiyet arz etmesi olduğu; diğer bir anlatımla iktisadi işletmenin unsurlarının ticari faaliyetin de temel özelliklerinden olan, bir organizasyona bağlı olarak piyasa ekonomisi içerisinde bedel karşılığı mal alım-satımı, imalatı ya da hizmet ifaları gibi faaliyetler olduğu; Kanunun bu gibi halleri tek tek saymak yerine, dernek veya vakıf tarafından piyasa ekonomisi içerisinde icra edilen tüm iktisadi faaliyetleri kapsamına aldığı, satılan mal veya hizmete ait bedelin sadece maliyeti karşılayacak kadar olmasının, kar edilmemesinin, karın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesinin bunların iktisadi işletme olma vasfını değiştirmeyeceği açıklanmıştır. Dolayısıyla, iktisadi işletmenin tanımı içinde yer alan ve devamlı olarak yapılan ticari, sınai veya zirai faaliyetten söz edebilmek için bu işletmenin tedavül ekonomisine katılması, başka bir ifadeyle işletmede üretilen veya alınan malların veya verilen hizmetin bir bedel karşılığı satılmış olması gerekir. Aksi halde diğer unsurlar var olsa dahi bir iktisadi işletmenin varlığından söz edilemez. Bu açıklamalar çerçevesinde; 1) Belediyelerin Belediye Meclisi kararıyla belirlenen bir bedel alınmakla birlikte piyasa ekonomisi içerisinde icra edilmeyen, bu nedenle de ticari mahiyet taşımayan – Belge gelirleri, – Ceza gelirleri, – Teminatlar – ve katkı payı niteliğindeki gelirleri KDV’ye olmayıp, bu gelirler üzerinden KDV hesaplanmayacaktır. 2) Ancak, Belediyelerin piyasa ekonomisi içerisinde icra ettiği ticari nitelikteki; – İlan hizmeti, – Fen araçlarının kiralanması, – Düğün salonu kiralanması, – Mezarlık yapımı, – Beton elemanları teslimi, – İçme suyu teslimi – ve yolcu taşıma faaliyetleri KDV’ye tabi bulunmaktadır. Vergiye tabi olan bu faaliyetler nedeniyle belediye bünyesinde oluşan iktisadi işletme veya işletmeler için belediye adına KDV mükellefiyeti tesis ettirilmesi gerekmektedir. Maliye Bakanlığı da aynı görüşte olup, verdiği bir özelgede bu doğrultuda idari görüş bildirmiştir. (MB. GİB. Erzincan Defterdarlığı’nın 24/5/2012 tarihli ve B.07.4.DEF.0.24.10.00-2011/Belediyelerin Yaptığı Hizmetlerde K-7 sayılı özelgesi)

Yılmaz Sezer

See Full Bio